De wereld van 26 mei – 1956

Op mijn zevende verjaardag, een donderdag, lag de temperatuur tussen de 8 en 14 graden, gemiddeld ruim 10 graden. Het was zwaar bewolkt, met 4 uur zon en 1 uur regen.Ik zat nu bijna een jaar in de eerste klas van de Rehobothschool. De school lag ongeveer honderd meter van ons huis.  De naam is ontleend aan een verhaal uit Genesis 26, waarin de herders van Izaäk steeds ruzie krijgen met andere lokale herders over het bezit van waterputten. Nadat Izaäk een derde put heeft gegraven zijn de ruzies voorbij en dan staat in vers 22: ” Hij noemde hem Rechoboth, ‘want’, zei hij, ‘nu heeft de Heer ons ruimte gemaakt in dit land en kunnen wij ons en zullen wij vruchtbaar zijn in dit land”.  Een eerdere school in ons dorp heette ‘Eben-Haëzerschool’: ‘tot hiertoe heeft de Heer ons geholpen’. Die werd begin 20e eeuw al snel te klein en daarom werd een tweede school gebouwd: er was meer ruimte vanwege een grotere schare kinderen, vandaar de naam. Scholen daarna werden vernoemd naar leden van de koninklijke familie: Wilhelminaschool, Julianaschool, Beatrixschool.  Allemaal Hervormde scholen; de Gereformeerden hadden hun eigen school: de Keucheniusschool aan de gelijknamige straat.  Keuchenius, advocaat, was een trouwe volgeling van Groen van Prinsterer en lid van de Tweede Kamer. Tegen zijn partij in pleitte hij voor gratie voor Domela Nieuwenhuis, nadat deze was veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf wegens majesteitsschennis. Toen later Domela lid van de Tweede Kamer werd was hij het enige kamerlid dat hem een hand gaf.  De openbare lagere school was genoemd naar Cort van der Linde.  Juffrouw Hop was onze onderwijzeres in de eerste klas. Zij woonde voor haar trouwen met de heer Bleijenberg in het huis van mijn grootouders naast ons en raakte zodanig bevriend met mijn ouders. Na haar trouwen verhuisde ze naar Moordrecht, waar ik nog eens als kind gelogeerd heb, waarvan ik me nog een tochtje herinner achter op de scooter van haar man. In de eerste klas, aan het eind van het schooljaar, staan wij als klas ook bij een groeve. Een klasgenoot , die altijd van die blauwe lippen kende, rende op een dag bij het uitbreken van onweer met hevige regens naar huis en overleefde dat niet. Hij bleek ernstige hartproblemen te hebben, vandaar die blauwe lippen, maar wij wisten dat toen niet. En daar stonden we dan met Juffrouw Hop op de Oude Begraafplaats. Het was prachtig weer, toen wel. Wij zongen een psalm. Welke weet ik niet meer. Graf heb ik nooit teruggevonden, waarschijnlijk al lang geruimd.

 

img_3701  Rehobothschool

266px-mr_l-w-c-_keuchenius   Levinus Wilhelmus Christiaan Keuchenius.

Op mijn zevende verjaardag werd in Vught Simon Tahamata geboren. Hij is van Zuid-Molukse afkomst en werd in Vught in een zogenaamd Ambonezenkamp geboren. Wij kenden ook zo’n kamp, waar ik later nog kranten rondbracht. Tahamata’s familie verhuist naar Tiel, waar hij gaat voetballen bij Theole. In 1971 speelt hij op proef bij Ajax en wordt aangenomen voor de jeugdopleiding. Op 24 oktober 1976 maakt hij zijn debuut voor het eerste tegen FC Utrecht (7-0). In 1980 vertrekt hij tegen zijn zin naar Standard Luik, daarna volgen Feyenoord, Beerschot en Germinal Ekeren. Hij speelt 21 keer in Oranje. Hij voelt zich zeer betrokken bij de Molukse acties in de jaren ’70. Zoekt ‘zijn’ jongens op in de gevangenis, eenmaal met assistent-trainer van Ajax, Bobby Haarms. Vanaf 1996 tot nu is hij actief als jeugdtrainer, eerst in België, waar hij de ontdekker is van o.a. Jan Vertongen en Toby Alderweireld; daarna bij Ajax en Al-Ahil en sinds 2014 wederom bij Ajax.

simon_tahamata_1978c

Twee dagen voor mijn verjaardag vindt de eerste editie van het Eurovisiesongfestival plaats in Lugano, met Lys Assia als winnares met haar liedje ‘Refrain’. De Zwitserse won op nog al geheimzinnige wijze, omdat de telling achter gesloten deuren plaats vond en tot op dag van vandaag is niet bekend hoe of wat en op welke plaats de dertien andere liedjes eindigden. Tijdens dodenherdenking stelt koningin Juliana het Nationaal Monument op de Dam in gebruik. Een ontwerp van J.J.P.Oud, met beelden van J.A.Rädecker en reliëfs van Paul Grégoire. De twee leeuwenfiguren als wachters zijn van J.W. Rädecker, zoon van eerstgenoemde. De latijnse tekst op de voorzijde is van de classicus J.D.Meerwaldt  en die op de gedenkmuur van A.Roland Holst. Het monument kwam in de plaats van een tijdelijk monument met elf urnen van fusilladeplaatsen.

lys_assia Lys Assia     260px-overzicht_gedeelte_achterzijde_muur_met_tekst_en_gedeelte_pyloon_-_amsterdam_-_20357036_-_rce

260px-fragmenten_van_nationaal_monument_amsterdam_bestanddeelnr_907-7904           flickr_-_erfgoed_in_beeld_-_amsterdam_nationaal_monument_op_de_dam_3                         vier geboeide mannenfiguren                             oude monument -1947

1956 begint met de onafhankelijkheid van Soedan en op de 5e is voor het eerst op de buis het NTS-journaal te zien. Eind januari verandert zacht winterweer in een zeer koude februari, met op de 14e een Siberische Elfstedentocht. Er werd geen winnaar uitgeroepen vanwege het zgn.Pact van Vrouwbuurstermolen. Na een barre en zeer vermoeiende tocht besloot de kopgroep, bestaande uit Jan van der Hoorn, Aad de Koning, Jeen Nauta, Maus Wijnhout en Anton Verhoeven eendrachtig door te blijven schaatsen en samen, arm in arm, over de finish te gaan. Het publiek en bestuur van de elfstedentocht was ‘not amused’ en besloot de vijf te diskwalificeren. Nummer zes, Jeen van den Berg, weigerde vervolgens de eerste prijs en zodoende kent de elfde tocht geen winnaar. Tot eind februari was het zo koud (tot min 25 en -26 graden) dat er mensen daaraan overleden. Op schrikkeldag viel de dooi in.

coen_van_hoewijk                220px-finish_11-stedentocht_1956                                                                                 Coen van Hoewijk eerste journaallezer                    De vijf van het Pact.

Op 14 maart verslaat het Nederlands elftal in Düsseldorf regerend wereldkampioen West-Duitsland met 1-2 door twee goals van Abe Lenstra. Dit was een even sensationeel als legendarisch resultaat als de overwinning van Ajax onlangs in Madrid tegen regerend Champions League-winnaar Real Madrid (1-4). Op 19 maart bokst Bep van Klaveren zijn laatste wedstrijd en op 23 maart wordt de NOVIB opgericht.

266px-abe_lenstra_heerenveen_in_het_olympisch_stadion_in_amsterdam_enige_dagen_na_d_bestanddeelnr_191-1062      rotterdam_kunstwerk_bep_van_klaveren

April brengt ons land de radiotelescoop in Dwingeloo, sinds 2009 een rijksmonument en op de 19e vindt het huwelijk plaats tussen prins reinier van Monaco en Grace Kelly. De eerste videorecorder wordt gedemonstreerd, de Ampex. In de begintijd van deze vinding werden Nederlandse uitzendingen daarop opgenomen en ook weer gewist om ruimte maken voor weer andere opnames. Het was een duur apparaat en men deed zuinig. Helaas is daarom veel materiaal verloren gegaan.

266px-drt_2006_06     grace_kelly_1956

Op 13 juni wordt in Parijs Real Madrid de eerste winnaar van het Europees Toernooi van Landskampioenen door Stade Reims te verslaan met 4-3. Ze zouden de Europa Cup/UEFA Champions League daarna nog twaalf keer winnen, een absoluut record. Sterspelers in die tijd waren Alfredo di Stefano, die vijf keer achtereen met Real de Cup won en in elke finale scoorde en Francisco Gento, die zes keer de Cup achtereen won, een record. Vanaf 1959 voegde zich Ferenc Puskas bij de witte brigade, die drie maal de Cup mede veroverde. Op die zelfde dag onthulde Der Spiegel de Greet Hofmans-affaire, met prins Bernhard als bron. De dag daarop werd de wettelijke handelingsonbekwaamheid van de getrouwde vrouw opgeheven en nog weer een dag later wordt de Technische Universiteit Eindhoven opgericht. Eind juni worden in Poznan arbeidsonlusten gewelddadig onderdrukt, waarbij 74 arbeiders om het leven komen.

266px-di_stefano_argentina         266px-real_madrid_tegen_ajax_2-1-_gento_links_en_veloso_die_de_doelpunten_maakten_bestanddeelnr_920-7773                                         Di Stefano                                              links Gento

266px-graf_greet_hofmans        266px-poznan_1956                                             graf Hofmans op Zorgvlied               Poznan -Polen

In juli wint Roger Walkowiak verrassend de Tour de France en Egypte nationaliseert het Suezkanaal, nadat de VS en Engeland de toegezegde steun bij de bouw van de Aswandam intrekken.                                                                                                                                          

Op 8 augustus komen bij een mijnramp in het Henegouwse Marcinelle 262 mijnwerkers om, onder wie 156 Italiaanse gastarbeiders. Door een menselijke fout ontstond er brand, waarbij kabels braken en de liftkooien naar beneden vielen en de mijnwerkers geen kant meer op konden. via een nieuwe schacht trachtten mannen met zuurstofflessen de opgesloten mijnwerkers te bereiken, maar het mangat was te klein voor hun zuurstofapparaat. Uiteindelijk duurde de reddingsactie twee weken en waren er slechts zes overlevenden. Van dat moment kwamen er geen gastarbeiders meer uit Italië, maar eerst uit Spanje en Griekenland en later uit Marokko etc.

260px-bois_du_cazier_3        260px-mijnramp_bois_du_caizier__marcinelle_belgie_redders_met_zuurstofapparaten_bestanddeelnr_907-9412                    overzicht van de mijn                                         mannen met zuurstofflessen

Op 2 september is het dan zo ver: de eredivisie gaat van start en daarmee het betaalde voetbal, niet meer ‘wild’, maar officieel. Op 12 oktober wordt Marga Klompé als eerste vrouwelijke minister geïnstalleerd. Op 23 oktober leiden  studentendemonstraties in Budapest tot een algemene opstand; de dag daarop wordt Imre Nagy de opvolger van Ernö Gerö. De dag er na schoten scherpschutters van de veiligheidstroepen op vreedzame demonstranten; weer een dag later nodigt Imre Nagy niet-communisten uit in zijn regering plaats te nemen en op de 27e trekken de Sovjettroepen zich uit Budapest terug. De opstand ging door ,gevangenen werden bevrijd, onder wie kardinaal Mindszenty. Op 3 november trok een delegatie van de regering naar Moskou om te onderhandelen, maar ze werden gearresteerd. De dag erna vielen troepen van het Warschaupact het land binnen en sloegen de opstand neer. . Het Westen durfde zich er niet mee te bemoeien, mede door de inval in Egypte en de bezetting van het Suezkanaal door Israël, Groot-Britannië en Frankrijk. Aan Hongaarse zijde vielen circa 2500 doden, aan Sovjet kant 800. Meer dan 200.000 Hongaren sloegen op de vlucht. Premier Nagy naar de Joegoslavische ambassade en Mindszenty naar die van de VS. Als twee jaar later Nagy de ambassade wil verlaten, wordt hij opgepakt en geëxecuteerd. Het lot dat hij deelt met 350 andere Hongaren, van de 30.000 die gevangengezet werden. János Kádár wordt de nieuwe leider. Ons land trekt zich terug van de Olympische Spelen in Melbourne.                 Op 2 december begint de Cubaanse revolutie onder leiding van Fidel Castro.

266px-klompe_dr-_marga_a-_m-_-_sfa002001927         nagy_imre_retouched                                    Marga Klompé                                                Imre Nagy

fortepan_12830_rakoczi_ut_-_akacfa_utca_sarok-_kiegett_szovjet_btr-152_pancelozott_loveszszallito_jarmu  Hongaarse opstand.

De Nobelprijs voor literatuur gaat in 1956 naar de Spaanse dichter Juan Ramón Jiménez (1881-1958) In Rotterdam verrijst het geinige beeld Monsier Jaques op de Rotterdamse Coolsingel. Het is een werk van Oswald Wenckebach (1895-1962)

jrjimenez       90px-rotterdam_066

Bij ons in het gezin wordt een jongetje geboren, dat de naam Hans krijgt. Echter na een aantal maanden overlijdt het aan de gevolgen van een buikgriep, waarbij het virus ook de hersentjes aan tast. In die tijd stonden artsen daar machteloos tegenover. Een dreun voor mijn ouders. In 1958 wordt wederom een jongetje geboren en ook die krijgt de naam Hans. Zo ging dat toen.

Rond mijn verjaardag speelde zich in ons dorp het volgende af. De politie ontdekt een verkeersovertreding op de hei. Een bevel te stoppen werd genegeerd, de overtreder reed van het pad af en zoekt dwars over de hei een goed heenkomen. Raar bericht: welk vervoermiddel? Wat voor overtreding?  Verder: een achttienjarige jongen loopt van huis weg en wordt in Rotterdam aangehouden. Een hond bijt een kip dood en ter zelfde tijd werden elders 3 kippen dood gebeten. Een fietser raakt onder het achterwiel van een auto, breekt een been en de fiets is totaal vernield. “Dr. v.d.Berg verleende eerste geneeskundige hulp”. Huisartsen waren toen tevens Eerste Hulp Posten.                                                Gevonden voorwerpen: een zonnebril, Lipssleutel, oorbel, ballpointpen, vulpen, damesvest, sigarettenpijpje, rubberriem, babydeken, badhanddoek en zwarte das enz, bruine fietstas, kinderregenjasje, ring met sleutel en een moersleutel. meest intrigerend: badhanddoek en zwarte das enz.