Cruijff weg. Jonk de wacht aan gezegd. Echt weg zijn ze niet: Jonk wil een juridische uitspraak en Cruijff blijft een vriend van ‘de snelst gelezen krant van Nederland’, zoals ik de vieze-handenkrant graag betitel en mag op papier blijven ‘schieten’. Volgens hem altijd raak, “maar dat is logisch”. Maar nu komt er ook tegengeluid, niet van supporters, journalisten of andere buitenstaanders. De Boer en Stam hebben zich laten horen. Diep verdeeld Ajax. Stammenstrijd, boerenoorlog. Geheel volgens het vele malen eerder vertoonde patroon: waar JC verschijnt, de vrede verdwijnt. JC begint een gevecht, een oorlog, een guerrilla, maar trekt zich dan ver van het front terug, komt af en toe uit z’n comfortabele, veilige schuilhut om nieuwe munitie aan te dragen en vooral bewondering en poen te incasseren en kijkt dan weer toe hoe de strijd zich ontwikkelt.
Het is een heel erg open deur: JC is een van de beste voetballers ooit, zo niet de beste en verstand van het voetbal kun je hem niet ontzeggen. Het gaf en geeft hem voor velen de status van een heilige. En daar begint het probleem. Hij kan nooit iets fout doen, iets fouts beweren. Vindt hij zelf ook. Zelfoverschatting en zeker door anderen. Er valt nl. hierop heel wat af te dingen. Een paar feiten op een rij. 1. Waar was zijn brille tijdens de finale van 1974? 2. Hoe had hij kunnen uitblinken zonder een heel goed team om hem heen, met in zijn gloriejaren bij Ajax een voorhoede die maar zelden voorkomt (Swart/Keizer)? 3. Waarom altijd conflicten creëren om eigen gelijk te halen? Rond de aanvoerdersband, schoenencontract, PSV-spelers,Rijkaard, bestuur Harmsen van Ajax, rond evt. benoeming bondscoach, rond aanstelling Van Basten als trainer van Ajax en dus met de zgn. fluwelen revolutie. 4. Handelen op intuïtie i.p.v. op grond van met name mensenkennis. En daarin niet consequent in zijn. Rond de benoeming van Van Basten als trainer schoof hij Rob Witschge, John van ‘t Schip, Menzo naar voren om een soort technisch hart te vormen. In 2010 waren die blijkbaar niet goed genoeg en kwam hij met het vijftal dat al spoedig niet allemaal door één deur konden. Het wonderlijke: allemaal gevormd en groot geworden onder Van Gaal, z’n grote zelfgezochte tegenstander. Als hij destijds Van Gaal als algemeen directeur had geaccepteerd dan had een prachtig verbond gesmeed kunnen worden. Maar nee, het moest Ling zijn, met wie hij uitgerekend in zijn tweede periode bij Ajax in de clinch lag. 5. Er is terecht kritiek op een aantal onnodige aankopen de afgelopen jaren. Ter relativering : om financiële redenen kon en wilde de leiding geen gekke sprongen maken. Maar toch. Het is echter een verschijnsel van alle tijden en alle clubs. Juist ook JC presteerde het in zijn tijd als trainer bij Ajax aankopen te doen, die niet veel waard bleken: Jan Sörensen, Allister Dick, Frank Stapleton, Henny Meijer, Petr Tianinen. Maar zoals gezegd zelfkritiek is niet Cruijffs beste eigenschap. Hij deed het ook met veel spelers uit de jeugd en werd echter nooit kampioen. Maar dat was een leerproces en iedereen viel in beamende aanbidding neer. De meester doorbrak het leerproces met en door een conflict. 6. Van Basten noemde het Plan Cruijff al apenkool en JC zelf zei dat er geen Plan Cruijff bestaat. Wel is het Plan voor goed geld (voor JC ) te verkopen aan Mexico. En nu mag zijn naam er niet meer aan verbonden worden. Begrijpt u het nog? Als je het goed leest behelst het plan niet meer dan wat altijd leidend voor de club is geweest. Het enige nieuwe is de intensivering van de opleiding en het aantrekken van zgn. performance-coaches. Iets wat Van de Boog ook al voor ogen stond, die ook Frank de Boer al als toekomstig coach aanmerkte. 7. De kritiek is dat het tussen de A1 en Jong Ajax/1e elftal stokt. Ook dat is nooit anders geweest en is overal ter wereld hetzelfde. Alleen de echt grote talenten stoten door en krijgen de kans om ook op het hoogste niveau te schitteren. Alleen stromen er door de voortdurende afroming van talenten en zelfs semi-talenten te veel jonge spelers door, die het zelf moeten uitzoeken, omdat er te weinig ervaring is om hen te stimuleren en wegwijs te maken. Zeker in het huidige voetbal kom je er niet met techniek alleen. Ook dat had Van de Boog al gezien – en eerder Van Gaal ook – en een revolutie was niet nodig geweest.
Kortom: een oorlog voor niets, met alleen maar verliezers. Cruijf doet er goed aan om vanaf nu zelfs niet met papieren geweren te schieten, maar zich helemaal te richten op de oorlog tegen die ook voor hem verschrikkelijke ziekte. Hij zegt die te zullen winnen. Dat is voor hem te hopen. Voor Ajax is het te hopen dat hij dan ook de strijdbijl tegen de club, waarin hij groot mocht worden, definitief begraaft.