Bach en 1719

‘ Van het vocale oeuvre dat Bach tussen 1718 en 1723 in Köthen componeerde is bedroevend weinig overgebleven’, zo concludeert Christoph Wolff. Alleen de cantates 134a en 173a zijn bewaard gebleven. Wolff wijst drie oorzaken ervoor aan: de spoorloze verdwijning van de bibliotheek van de hofkapel; Bach heeft zelf materiaal weggegooid, behalve wat hij later kon recyclen tot geestelijke cantates; zijn erfgenamen hebben manuscripten van wereldlijke aard niet van belang en bruikbaar bevonden. Van Bachs instrumentale muziek geldt helaas het zelfde. Er ontbreekt zelfs bewijs dat de bekende concerten, orkestsuites en sonates daadwerkelijk in Köthen zijn uitgevoerd, laat staan gecomponeerd. Op de oorspronkelijke partijen van het 5e Brandenburgs Concert na. Toch moet hij veel in Köthen gecomponeerd hebben. Uit boekbinderskosten maakt Wolff op dat per week één nieuw werk werd gecomponeerd. Dat zou dus voor de vijf jaren van zijn verblijf een totaalproductie  van grofweg driehonderdvijftig werken moeten zijn. Opvallend is het grote aantal gastmusici die aan het hof optraden, zoals een falsettist (mannelijke sopraan) uit Rudolstadt, de falsettist Preese uit Halle, concertmeesters uit Merseburg en Leipzig en Johann Gottfried Riemschneider, een beroemde bas van die tijd uit Weissenfels. Voor laatst genoemde componeerde Bach Amore traditore (BWV 203). Hij zal ongetwijfeld meer voor de zangvirtuoos, die later door Händel in Londen geëngageerd zou worden, gecomponeerd hebben. Over Händel gesproken: in juni van het jaar 1719 trachtte Bach hem in Halle te ontmoeten, maar de artsenzoon was al weer vertrokken. De twee hebben elkaar derhalve nooit gesproken.

http://www.youtube.com/watch?v=9P8OtONqIGE

275px-DanielDefoe260px-Robinson_Crusoe_and_Man_Friday_Offterdinger Links het portret van Daniël Defoe, in 1660 geboren en grondlegger van de Engelse roman. In 1719 komt zijn beroemde ‘Robinson Crusoe’ uit. Boven een plaatje over de ‘vondst’ van R.Crusoe van Vrijdag. Defoe was ook actief als politiek pamflettist en spion voor de 1st Earl of Oxford. Zijn oeuvre telt meer dan 350 titels. 

Op 14 november 1719 wordt in Augsburg de vader van Mozart geboren, Leopold Mozart. Na een opleiding bij de Jezuïeten studeert hij aan de universiteit van Salzburg, maar na twee jaar wordt hij al geschorst vanwege voortdurende absentie. Hij wordt musicus aan het hof van de aartsbisschop in Salzburg en vindt daarna emplooi als violist en later vicekapelmeester aan het Salzburgse hoforkest. Hij componeert intussen een zestal sonates. Hij schrijft een belangrijk onderrichtboek voor viool. Vanaf 1760 concentreert alles zich op de muzikale opvoeding van Nannerl en Wolfgang Amadeus, de twee van de zeven kinderen die niet op jonge leeftijd sterven. Na de dood van zijn vrouw verslechterd z’n verhouding met zijn zoon.

IN 1719 overlijden de beroemde orgelbouwer Arp Schnitger (28 juli) en de Nederlandse predikant en theoloog Abraham Trommius (29 mei). Zijn Concordantie op de Bijbel is denk ik in vrijwel elke predikantenbibliotheek nog te vinden. Ik gebruik hem in elk geval nog wekelijks. Alle trefwoorden van de Statenvertaling vind je er in terug en biedt je een fantastisch beeld van de plaatsen, waar een bepaald woord in de teksten voorkomt en de hoeveelheid er van. Het is een van de sleutels om een tekst te verstaan. Trommius oftewel Abraham Trom, zoals hij feitelijk heet, wordt in 1633 in Groningen geboren, waar hij ook studeert. Hij maakt vele studiereizen naar het buitenland, wordt predikant in Haren en daarna in Groningen.