10 maart Jan Masaryk

220px-Jan_Masaryk   Van 1918 tot 1935 mocht Tsjecho-Slowakije zich verheugen in het leiderschap van Tomas Masaryk als president. Hij was boegbeeld van christelijk-humanisme, in de geest van Hus en Comenius. In die geest werd ook zijn zoon Jan opgevoed, die op 14 september 1886 in Praag werd geboren. Daarbij kwam de invloed van zijn moeder, Amerikaanse en als Unitarier gedrenkt in de geest van het vrijzinnig-humanistisch christendom. Jan studeer zowel in Praag als in de VS, keert in 1913 terug en dient tijdens W.O. I in het Oostenrijks-Hongaarse leger. In 1918 wordt Tsjecho-Slowakije een republiek en drie jaar later zend zijn vader als president z’n zoon als zaakgelastigde naar Washington. In 1925 verruilt hij deze post voor die van ambassadeur in Londen. Dat blijft hij tot de bezetting van de nazi’s in 1939. Vanaf 1940 maakt hij deel uit van de regering-in-ballingschap onder leiding van Edvard Benes als minister van buitenlandse zaken. Die functie behoudt hij na de oorlog  in de regering van het Nationaal Front, waarin ook communisten zitting hebben. Deze weten hun ,acht steeds meer uit te breiden en in 1946 wordt de leider van de Communistische Partij , Klement Gottwald, premier. Jan blijft aan als minister van buitenlandse zaken. In 1947 worden Gottwald en Masaryk ontboden in Moskou en wordt hen door Stalin te verstaan gegeven, dat het verboden is om hulp in het kader van het Marshall Plan te aanvaarden. Masaryk voelt zich steeds minder op zijn gemak, maar blijft aan als minister ook als in februari 1948 de communisten de macht grijpen en Gottwald een regering vormt van Moskou-getrouwe politici. Masaryk blijft op z’n post om een ander geluid te blijven laten horen. Op 10 maart van dat jaar wordt zijn dode lichaam gevonden in de tuin van zijn ministerie. Zelfmoord, zo verklaren de autoriteiten. Uit het raam geduwd, zeggen Masaryks medestanders. Een nader onderzoek gedurende de Praagse lente in 1968 wordt  onderbroken door de inval van troepen van het Warschau Pact. In de jaren negentig wijst een nieuw onderzoek uit, dat Masaryk zelfmoord zou hebben gepleegd, maar weer een ander onderzoek in 2004 concludeert het tegenovergestelde. Masaryk is uit het raam geduurd en is dus vermoord. In Masaryk gedenken we allen die onder de moeilijkste omstandigheden op hun post blijven, trouw in hun overtuiging en die dat moeten bekopen.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>