Als wij klimmen, dalen ze ons tegemoet: afgestudeerde studenten. Op hun hoofden baretten van dunne katoen, om hun schouders even zwarte lange toga’s en een sjaal om de nek in de kleur van hun faculteit van afstuderen. Op het hoofdplein aangekomen zien we honderden van deze gelukkige jongelui, met nog gelukkiger ouders, grootouders, broers, zussen, tantes en ooms. Theologen hebben een rose sjaaltje, wat niets zegt over hun geaardheid. Het is feest in Alba Julia, in meerdere opzichten, het zijn de stadsdagen, met tientallen kraampjes, optredens, vrij entree tot een museum en met huwelijksinzegeningen. Des avondspits een band en vuurwerk. Er is aan alle behoeften gedacht, er staan ook ecotoiletten. Alba Julia kent een hoog gelegen citadel, waar het zich afspeelt en waar de kathedraal staat, waar belangrijke vorsten begraven liggen. Zoals Bethlen Gabor, die voor de Hongaarse minderheid de betekenis heeft als Willem van Oranje voor ons. De Roemenen kunnen niet om hem en een paar andere vorsten van Hongaarse komaf heen, maar zouden hem het liefst ontkennen. Transsylvanie behoorde tot 1919 aan Hongarije, tot verdriet van officieel Roemenie. Eerlijk is eerlijk, Hongaren zijn geneigd om op hun beurt Roemenen een minderwaardiger plek in verleden en heden te geven. In elk geval werd het Ceausescuregime niet moe om Roemeense historie sterker te verheerlijken dan gerechtvaardigd en dat van de Hongaren weg te moffelen. Daarom overal aandacht voor Mihail Viteazu, die in de zestiende eeuw acht jaar belangrijk was. Ook in Alba Julia zit hij meer dan levensgroot in brons op z,n paard. In het historisch museum nog een opvallende vorm van ontkenning van het verleden. Met het einde van de Eerste Wereldoorlog stopt het abrupt. Niets over het interbellum, niets over W.O. 2, niets over de communistische tijd. Opeens een paar zalen met oude ansichten en lelijke schilderijen. Gedurende het Ceausescuregime  werd uit schaamte ook weinig aandacht besteed aan de voor Roemenië zwarte tijd van fascisme en keuze voor de As. Wel zalen vol met verheerlijking van de eind december 1989 geëxecuteerde ‘Conduttore’. Die zijn gelukkig weg en wie weet dat de nu afgestudeerde studenten geschiedenis het duistere verleden ook weer een plek weet te geven en ethnische motieven te elimineren. Ik mocht overigens van een knappe student even z,n toga aan en z,n baret op. Stond me niet onaardig, wat toga betreft wist ik dat al. Zwart staat me goed.