Een voetballer van FC Twente heet Jari Oosterwolde- geen slechte voetballer overigens, een talent. Er is een Oosterwolde in Friesland. maar hier gaat het om het Gelderse Oosterwolde, behorend tot de gemeente Oldebroek.
Met Wim Eikelboom was ik er vanwege onze gezamenlijke podcast Langs ’s Heren Wegen. Deel 1 ging over het dorpje Noordeinde, dat kerkelijk bij Oosterwolde hoort. Het tweede deel over Oosterwolde, specifieker over de Hervormde Kerk aldaar, in een gesprek met de koster.
Het woord ‘wold’ is verwant aan het ons bekende woord wildernis. En aan ‘woud’, maar dat hoeft niet perse een flink bos te betekenen. Het betekent meer een gebied dat niet ontgonnen is. Wildernis dus. De naam ‘Wilders’ komt in de buurt en vaak , denk ik bij blonde – of geblondeerde – Geert : onbeschaafd, onbeschoft, wildernis, wold.
In het noorden van de Veluwe was het land woest en ledig, zompig van aard, moerassig vanwege het stuwende water van de IJssel. Zoals in Genesis 1: tohoewabohoe. Maar de mens nam de schop ter hand en legde dijken aan die ook als wegen fungeerden, zoals nog steeds met Winterdijk en Zomerdijk het geval is. De oorspronkelijke kerk stond in wat nog immer Kerkdorp heet. Overstromingen in de 19e eeuw noopten tot bouw op hoger gelegen grond. Oosterwolde was groter geworden door de ontginningen. Daar mocht van koning Willem III een nieuw godshuis gebouwd worden. Maar voor Noordeinde was dat te ver en die kregen en eigen kerk, met aangebouwde pastorie. (Zie podcast deel 1) Toen in 2004 de PKN (Protestantse Kerk Nederland) ontstond, waarbij de plaatselijke gemeente zich aansloot, scheidde een grote groep , misschien wel de helft , zich af. Een foeilelijk gebouw biedt onderdak aan de Hersteld Hervormde Kerk, niet ver van de Hervormde Kerk, behorend tot de Gereformeerde Bond, dus ook niet bepaald lichtzinnig, zacht uitgedrukt. Een dorp van ruim 2000 inwoners raakte diep verdeeld, wonden werden geslagen, groter dan die tussen Rutte en de andere partijen in de Tweede Kamer.
Marcel van Dam – hoe rood zijn opvattingen ook waren of zijn – wist blijkbaar dermate genoeg ‘schatten’te verzamelen dat hij zich kasteel Morren kon permitteren en zo is hij de bekendste inwoner van het dorp.
