Bach en 1714

In het begin van het jaar ontvangt Bach de benoeming voor de organistenpost in Halle. Echter Bach wijst uiteindelijk de benoeming af op financiële gronden. Waarschijnlijk wist hij al dat zijn positie in Weimar verbeteren zou. In elk geval wordt hij op 2 maart benoemd tot concertmeester aan het hof, met een salarisverhoging als gevolg. Zes dagen later wordt de tweede zoon geboren: Carl Philipp Emanuel. De tweede naam is de tweede naam van zijn peetvader Telemann, collega-componist met wie Bach sterk bevriend is.  Op 25 maart, Palmzondag,  wordt de eerste cantate die Bach heeft gecomponeerd na zijn benoeming tot concertmeester uitgevoerd: ‘ Himmelskönig, sei willkommen’  (BWV 182).

De wereld waarin Bach leefde kende geen afleidingen die bij ons veel tijd in beslag nemen, als bioscoop, tv, radio, sociale media. Maar er was ook geen licht en alles moest met de hand en bij daglicht of het relatief zwakke licht van kaarsen en fakkels. Als je dan ziet hoe groot de productie van niet alleen Bach  ,maar ook van collega-componisten was dan is het onvoorstelbaar hoe ze dat hebben gefikst. Alle partijen uitschrijven met de hand. Voor het kopiëren waren er leerlingen, maar toch. Het jaar dat Bach z’n Palmzondag-cantate met ganzenveer schreef is is het jaar dat de Engelsen claimen als geboortejaar van de schrijfmachine. Zij menen dat ene Henry Mill in dat jaar een octrooi kreeg voor een apparaat dat er sterk op lijkt. In Italië beweren ze dat Pellegrino Turi de uitvinder er van is. Maar dan zijn we al een eeuw verder. Hij zou in 1808 een schrijfmachine ontwikkeld hebben, die echter verloren is gegaan. De Fransen schuiven op hun beurt Xavier Progin naar voren als de ‘godfather’ van het apparaat. Deze presenteert in 1837 zijn ‘Plume Typografique’. Nee, zeggen ze in Oostenrijk: onze Peter Mitterhofer is de uitvinder van zo’n apparaat, in 1863. Ho, ho, zeggen de Russen, M.Alissoff is de uitvinder! Dan kunnen de Verenigde Staten niet achter blijven! Zij claimen dat William Austin Burt als eerste een (houten) schrijfmachine gebruikte voor een (bewaarde) brief aan zijn vrouw. Wat land betreft zitten we goed, want de eerste in meervoudige productie genomen schrijfmachine wordt in 1867 in Milwaukee ontworpen en ontwikkeld door een drietal. Het patent er van komt terecht in het zelfde jaar bij een fabrikant van naaimachines en wapens, de firma E.Remington and Sons. Op 1 maart 1873 komt in de staat New York de eerste Remington op de markt. 

In het Duitse Rastatt wordt een vervolgverdrag van de Vrede van Utrecht getekend. De Zuidelijke Nederlanden komen definitief  bij het Habsburgse Oostenrijk. In het najaar volgt nog de Vrede van Baden, waarmee de vijandelijkheden tussen de Zonnekoning en keizer Karel VI van het Heilige Roomse Rijk helemaal tot een einde komen.

266px-GeorgeIKneller1714 Weelderig en voornaam, als een vorst kijkt hij ons aan. Vorst is hij dan ook. Hij was hertog van Brunswijk-Lüneburg en werd keurvorst van Hannover, waar hij, George Lodewijk,  in 1660 geboren werd. De kroon op zijn carrière is de bestijging van de Britse troon op 1 augustus 1714 na de dood van de kinderloos gebleven Anne. Haar dood betekende het einde van de Stuarts als machthebbers. De opvolger moest van protestantse huize zijn, bepaald door de Acte of Settlement. De meest nabije protestante bloedverwant was bovengenoemde George. Er waren wel vijftig nauwere bloedverwanten, maar allen rooms-katholiek. En zo kwam dus het Huis Hannover op de Britse troon. Onder zijn bewind gaat het koninkrijk langzaam over naar een modern systeem met een kabinet, geleid door een premier. Aan het eind van zijn bewind die nog geen dertien jaar zou duren was Robert Walpole de facto de eerste premier van Groot-Britannië en machtiger dan de koning. Georg sterft op 11 juni 1727 op reis naar Hannover, waar hij ook begraven wordt.

11 september is de nationale feestdag van Catalunya. De oorsprong is een rouwdag. Want op 11 september 1714 breekt Filips V definitief het verzet van de Catalanen in hun strijd om behoud van zelfstandigheid, die de deelstaat in grote mate genoot onder de Kroon van Aragon. Na de val van Barcelona vestigt Filips V een centralistische staat naar Frans model, waarmee een eind komt aan de Catalaanse zelfstandigheid. Wat aanvankelijk als een rouwdag voor  de gevallenen wordt gevierd , wordt na de overgang tot democratie na de dood van Franco door de eerste vrij gekozen regering van de autonoom geworden regio Catalonië uitgeroepen als nationale feestdag.

Behalve Bachs tweede zoon wordt in 1714 (2 juli) eveneens Christoph Willibald Gluck geboren. En in de buurt van Napels de Italiaanse componist Niccolo Jommelli, die beroemd zou worden door een Miserere, opera’s componeerde en vijftien jaar kapelmeester was in Stuttgart.

Voordat koning Anne van Groot-Britannië overleed, stierf de moeder van haar opvolger Sophia van der Palts, gehuwd met Ernst August van Brunswijk-Lüneburg. Als zij nog geleefd had na het overlijden van Anne zou zij de troonopvolgster geworden zijn. Op 5 november sterft in Padua Bernardino Rammazzini, een arts die als eerste onderzoek deed naar de gezondheidsrisico’s van chemicaliën, stof en metalen en die voorstander is van het gebruik van kinabast (waarvan kinine is afgeleid) bij de behandeling van malaria.