Kathleen Ferrier

220px-Kathleen_FerrierVandaag 60 jaar geleden stierf de bij leven al legendarische alt Kathleen Ferrier. Op 22 april 1912 aanschouwde zij het levenslicht in Blackburn in een gezin waar de vader onderwijzer was, maar wiens grote liefde de muziek betrof. Als Kathleen acht jaar is koopt een huisvriend van de familie voor haar een piano en leert haar noten lezen. Uit een muziekboek leert zij zich zelf een aantal eenvoudige liedjes spelen. Op haar dertiende behaalt ze het einddiploma van de Associate Board of the Royal Academy of Music en van het Royal College of Music te Londen. Intussen was ze lid van het schoolkoor, uitgekozen niet vanwege haar stem, maar omdat ze goed wijs kan houden. Op haar veertiende moet ze van school, omdat het geld hard nodig was voor haar in Canada woonachtige broer George. Kathleen gaat aan de slag als telefoniste en zingt in haar vrije tijd in het koor, begeleidt concerten en neemt deel aan festivals, waar ze diverse prijzen wint. In 1935 trouwt ze met Bert Wilson, een bankier. Ze wonen in Carlisle. In die tijd werden vrouwen door een huwelijk nog handelingsonbekwaam. Zij moet dus haar baan opgeven, maar daardoor kan ze zich nog meer wijden aan haar zang- en pianotalent. In 1937 vindt in haar woonplaats een festival plaats. Kathleen heeft zich aangemeld als pianist. Haar man verwedt om een shilling (!) dat ze zich niet durft melden als zangeres. Ze neemt de uitdaging aan en wint de eerste prijs met haar vertolking van To Daisies van Roger Quilter. De uitslag zal haar al slecht lopende huwelijk niet bevorderd hebben; in elk geval gaat het paar in het zelfde jaar als het festival uit elkaar; pas tien jaar later wordt het officieel ontbonden. Voor Kathleen is het begin van een loopbaan als professioneel zangeres. Ze verhuist in 1942 naar Londen en beproeft haar geluk als concertzangeres. Haar eerste recital in een lunchconcert in de National Gallery met liederen van Brahms, Schubert en Wolf. Ze heeft negen jaar les van de in die tijd gevierde bariton Roy Henderson. Een optreden in Händels Messiah in Westminster Abbey op 17 mei 1943 maakt een verpletterende indruk, in het bijzonder bij Benjamin Britten. Haar loopbaan komt in een stroomversnelling. Ze zingt in talloze oratoria, oogst succes als liedzangeres en in opera’s. Ze raakt in heel Europa beroemd, met name in ons land, dat ze haar tweede vaderland noemt. In 1951 overlijdt haar vader. In het zelfde jaar wordt bij haar borstkanker ontdekt. De symptomen had ze echter al langer. Zodoende komt ze te laat in medische handen. Er zijn al uitzaaiingen. Ze wordt nog wel geopereerd en bestraald, maar uiteindelijk tevergeefs. Haar laatste optreden is in Covent Garden in 1953 in Glucks Orfeo en Euridice. Tijdens de uitvoering voelt ze een bot breken, een gevolg van de metastase. Er wordt een pauze ingelast. Toch volvoert ze haar pijn verbijtend haar rol tot het einde. Als ze overlijdt is ze 41 jaar. Ik prijs me gelukkig met de vele cd’s en platen die ik van haar heb. Met zekere regelmaat laat ik me ontroeren door die bijzondere, warme, ruime stem, met dat natuurlijke timbre, wat toegeschreven wordt aan het feit dat ze rijzig van gestalte was (1,75) met een ruime keelholte en grote mond als resonantieruimte. Ze had geen conservatorium genoten en misschien was dat wel een voordeel, omdat daardoor haar natuurlijkheid behouden bleef en ze niet de kans liep onjuist gekneed te worden. Onze eigen Aafje Heynis werd en wordt vaak met Kathleen Ferrier vergeleken, niet geheel ten onrechte. Ook een prachtige, warme alt met een natuurlijk vibrato en eigen koloriet. De voormalige CDA-politica Kathleen Ferrier schijnt in verre verte met haar verwant te zijn. In elk geval hebben haar ouders haar naar de zangeres genoemd.Hieronder een aantal voorbeelden van Ferriers vertolkingen.